دانشمندان دانشگاه «اموری» آمریکا با کمک یک مدل هوش مصنوعی توانستند به کشفی غیرمنتظره در مورد قوانین فیزیکی حاکم بر «پلاسماهای غباری» دست یابند — کشفی که میتواند درک ما از سیستمهای پیچیده طبیعی را متحول کند.
در این پژوهش که در ژورنال معتبر PNAS منتشر شده، تیمی متشکل از فیزیکدانان تجربی و نظری، از یک شبکه عصبی آموزشدیده با دادههای آزمایشگاهی استفاده کردند تا نیروهای غیرمتقابل میان ذرات را با دقتی بالای ۹۹٪ مدلسازی کنند؛ نیروهایی که پیشتر درک دقیق و کامل از آنها ممکن نبود.
پلاسماهای غباری نوعی گاز یونیزهشدهاند که ذرات باردار گردوغبار نیز در آن معلقاند. این پدیده هم در فضا (مانند سطح ماه یا حلقههای زحل) و هم در زمین (مثل دود ناشی از آتشسوزی جنگلها) دیده میشود. رفتار این ذرات به دلیل برهمکنشهای پیچیدهشان، همواره یکی از چالشهای فیزیک بوده است.
نکته مهم این است که هوش مصنوعی در این پروژه صرفاً یک ابزار تحلیل یا پیشبینی نبوده، بلکه نقش فعالی در کشف قوانین جدید فیزیکی ایفا کرده است. مدل طراحیشده، علاوه بر شناسایی دقیق نیروهای بین ذرات، برخی فرضیات پذیرفتهشدهی پیشین درباره نسبت اندازه ذرات و بار الکتریکی آنها را نیز به چالش کشیده و تصحیح کرده است.
این پژوهش نشان میدهد که با طراحی صحیح ساختار شبکههای عصبی و بهرهگیری از دانش فیزیکی، میتوان با مقدار اندکی داده نیز به کشفیات جدید علمی رسید — مسیری که میتواند در آینده به تحلیل سیستمهای زیستی، حرکت سلولها و رفتار جمعی موجودات زنده نیز تعمیم یابد.
بهگفتهی محققان، استفاده خلاقانه و دقیق از هوش مصنوعی میتواند درهای جدیدی به روی دانش بشر بگشاید .
کد خبر ۲۱۲۰۴۰۵۱۴.۰۵۹
متبع: فیز
