احتمالاً کلمه پرتودرمانی به گوشتان خورده است. معمولا با شنیدن این کلمه همه به یاد سرطان میافتند و علت آن هم این است که پرتودرمانی یکی از روشهای درمان سرطان است. به عبارت دیگر پرتودرمانی یک روش مؤثر برای درمان سرطان است که میتواند به تنهایی یا به همراه سایر روشهای درمانی مانند جراحی یا شیمیدرمانی استفاده شود. در این روش برای ازبین بردن سلولهای سرطانی از تابش اشعه استفاده میکنند. در این روش امواج بسیار قوی و پرانرژی هستند به طوری که به صورت مستقیم سلولهای سرطانی و بافتهای اطراف آن را تحت تاثیر قرار میدهد. این اشعههای پرقدرت DNA درون سلولهای سرطانی را از بین میبرد و به آن آسیب میرساند.
پرتودرمانی معمولاً به دو روش اصلی داخلی و خارجی انجام میشود. در روش خارجی یک دستگاه به نام شتابدهنده خطی از خارج بدن به تومور تابش دارد. در این روش پرتوها به دقت هدفگیری میشوند تا به بافتهای سالم اطراف آسیب نرسانند. همچنین در پرتودرمانی داخلی منبع تابش بهطور مستقیم درون یا نزدیک به تومور قرار داده میشود. این روش معمولاً برای درمان برخی از انواع سرطانها مانند سرطان پروستات استفاده میشود.
از سوی دیگر سه مدل پرتو برای درمان وجود دارد که از پرتوهای ایکس برای درمان تومورهای سطحی و عمیق، پرتوهای گاما را در پرتودرمانی داخلی و از پرتوهای الکترون هم برای درمان تومورهای سطحی استفاده میشود.
معمولاً از پرتودرمانی برای کشتن سلولهای سرطانی، کوچک کردن تومورها و کاهش علائم استفاده میشود.
برای کاهش خطر بازگشت سرطان سینه پس از جراحی، درمان اصلی یا مکمل سرطان پروستات، سرطان ریه، درمان تومورهای سرطانی در ناحیه گردن و سر، سرطان روده بزرگ، سرطان پوست به ویژه نوع ملانوما، لنفوم و لوکمی و تومورهای مغزی نیز از روش پرتو درمانی استفاده میشود.
علاوه بر سرطان، پرتودرمانی ممکن است در برخی موارد مانند درمان بیماریهای غیرسرطانی یا تسکین درد در شرایط خاص نیز استفاده شود.
برخی سرطانها به پرتودرمانی بهتر پاسخ میدهند. برای مثال، سرطانهای محلی و در مراحل اولیه معمولاً نرخ موفقیت بالاتری دارند. از سوی دیگر تومورهای در دسترس و هدفگیر معمولا نسبت به پرتودرمانی نتایج بهتری نشان میدهند. علاوه بر آن نوع پرتودرمانی با توجه به داخلی یا خارجی بودن ان هم میتواند در مثبت یا منفی بودن درمان اثرگذار باشد.
در بسیاری از موارد، پرتودرمانی به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی ترکیبی شامل جراحی، شیمیدرمانی یا ایمونوتراپی استفاده میشود که میتواند نرخ موفقیت را افزایش دهد؛ اما در حالت کلی نرخ موفقیت میتواند از ۳۰ درصد تا بیش از ۹۰ درصد متفاوت باشد.
به گفته ی آناپرس پیشرفتهای هوش مصنوعی به پرتودرمانی هم رسیده است به طوری که نقش مهمی را در این زمینه ایفا میکند و به بهبود دقت، کارایی و نتایج درمانی کمک میکند. هوش مصنوعی میتواند به صورت دقیق محاسبه کند که دُز پرتو و توزیع آن به چه میزان باشد که حداکثر آسیب به تومور و حداقل آسیب به بافتهای سالم وارد شود. از سوی دیگر هوش مصنوعی در پرتودرمانی، میتوان تصاویر پزشکی را تجزیه و تحلیل کرده و مدلهای سهبعدی دقیقی از تومورها و بافتهای اطراف ایجاد کند.
هوش مصنوعی در پرتودرمانی در تشخیص زودهنگام نیز به کمک پزشکان آمده و با استفاده از آن میتوان الگوهای غیرعادی را شناسایی و بیماری سرطان را زودتر تشخیص داد. هوش مصنوعی میتواند با تجزیه و تحلیل دادههای بالینی و ژنتیکی، پیشبینی کند که یک بیمار چگونه به پرتودرمانی پاسخ خواهد داد.
کد خبر ۲۰۱۰۳۰۵۲۴.۵۷۱