بازگشت ELIZA؛ اولین ربات گفتگوگر جهان پس از ۶۰ سال

محققان توانستند با کشف کدهای قدیمی و از دست رفته، اولین ربات گفتگوگر جهان به نام “ELIZA” را پس از ۶۰ سال دوباره زنده کنند. ELIZA که در دهه ۱۹۶۰ میلادی توسط جوزف ویزنباوم، استاد دانشگاه MIT، ساخته شد، به عنوان یکی از پیشگامان هوش مصنوعی امروز شناخته می‌شود و به‌ویژه با توانایی‌اش در تعامل با کاربران، تاثیری بزرگ در شکل‌گیری چت‌بات‌ها و مدل‌های هوش مصنوعی مدرن گذاشت.

این ربات به‌طور خاص برای شبیه‌سازی یک روان‌شناس طراحی شده بود و قادر بود به سؤالات کاربران پاسخ دهد. برای مثال، اگر کاربر می‌گفت “مردان همه شبیه هم هستند”، ELIZA پاسخ می‌داد “به چه شکلی؟” این ویژگی باعث شد که ELIZA به سرعت محبوب شود و حتی به‌عنوان یک پلتفرم تحقیقاتی در زمینه ارتباط انسان و کامپیوتر شناخته شود.

در سال ۲۰۲۱، دو محقق از MIT و استنفورد، پس از بررسی آرشیوهای قدیمی، کدهای از دست رفته ELIZA را پیدا کردند و تصمیم گرفتند این کدها را دوباره به‌کار گیرند. اما بازگرداندن ELIZA به دنیای مدرن کار ساده‌ای نبود. تیم تحقیقاتی مجبور شد کد را تصحیح و اشکالات آن را برطرف کند تا بتوانند آن را روی سیستم‌های امروزی اجرا کنند. نتیجه این تلاش‌ها در دسامبر ۲۰۲۱ به بار نشست و ELIZA دوباره برای اولین بار پس از ۶۰ سال اجرا شد.

این بازسازی نه تنها نشان داد که ELIZA هنوز به‌طور شگفت‌آوری عملکرد خوبی دارد، بلکه اهمیت تاریخی این ربات را در پیشرفت‌های علمی و فناوری‌های امروزی بیش از پیش روشن کرد. باوجود اینکه ELIZA از توانایی‌های هوش مصنوعی مدرن مانند ChatGPT برخوردار نیست، اما از نظر تاریخی و به‌ویژه از منظر نحوه تعامل با کاربر، ویژگی‌هایی قابل توجه داشت. ELIZA به‌جای اینکه صرفاً سعی کند جملات کاربر را تکمیل کند، به طور فعال از کاربر می‌خواست تا ادامه دهد و گفت‌وگویی واقعی‌تر ایجاد می‌کرد.

بازگشت ELIZA نه تنها نویدبخش نگاه دوباره به تاریخچه هوش مصنوعی است، بلکه به‌ویژه در زمینه حفظ میراث فرهنگی و تاریخی دنیای فناوری اهمیت زیادی دارد. همان‌طور که یکی از محققان می‌گوید، در دنیای پیشرفته فناوری امروز، حفظ این آثار از دست رفته به اندازه حفظ آثار هنری همچون «مونالیزا» و «داوید میکل‌آنژ» ضروری است.

کد خبر ۲۱۲۰۳۱۰۳۰.۵۰۹

منبع خبر : لایوساینس